Η ιστορική διαδρομή του Μελάθρου Αγωνιστών της ΕΟΚΑ ξεκινά μετά το τέλος του ηρωικότερου από καταβολής του Κυπριακού Ελληνισμού αγώνα, του Εθνικού Απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ. Με τη λήξη του αγώνα, οι χιλιάδες των αγωνιστών/ριών αποσύρθηκαν στα ειρηνικά τους έργα, έχοντας ήσυχη τη συνείδηση, ότι έπραξαν στο ακέραιο το καθήκον τους απέναντι στην πατρίδα.

Ακολούθησαν δύσκολα χρόνια για την πατρίδα μας. Η τουρκοανταρσία του 1963-64, προοίμιο της άνανδρης τουρκικής εισβολής του 1974 και η εξ αυτής κατοχή μεγίστου τμήματος της πατρίδας μας με συνεπακόλουθο τον εκτοπισμό 180.000 ανθρώπων από τις πατρογονικές τους εστίες. Πολλοί αγωνιστές της ελευθερίας, προερχόμενοι από την κατεχόμενη πατρίδα αλλά και από τις ελεύθερες περιοχές, ζούσαν κάτω από άθλιες συνθήκες, εγκαταλελειμμένοι και περιφρονημένοι.

Η κατάσταση αυτή, που σε μερικές περιπτώσεις έφτανε τα όρια της πενίας και της πλήρους εξαθλίωσης, διέθριψε της ψυχές και τις συνειδήσεις των μελών του συμβουλίου του Συνδέσμου Αγωνιστών Πόλεως και Επαρχίας Λεμεσού, του ΣΑΠΕΛ. Έτσι μετά από αλλεπάλληλες συσκέψεις,  και με εισήγηση του Γενικού Γραμματέα του ΣΑΠΕΛ κ. Ανδρέα Αγγελόπουλου, ορίστηκε από το Ανώτατο Συμβούλιο του ΣΑΠΕΛ υποεπιτροπή Φιλαλληλίας εκ των ένδον, με στόχο να βοηθήσει όσους αγωνιστές είχαν ανάγκη από ιατρική φροντίδα ή και περίθαλψη για αξιοπρεπή διαβίωση.

Ήταν η πρώτη, ίσως, φορά σε παγκόσμια κλίμακα, που η κινητοποίηση παροχής στήριξης προς όσους αγωνίστηκαν υπέρ της ελευθερίας της πατρίδας προερχόταν από πρωτοβουλία των ιδίων των αγωνιστών. Παντού σ’ όλες τις οργανωμένες πολιτείες προερχόταν από το ίδιο το κράτος ως ύψιστη προτεραιότητά του.

Ο σπόρος για την ίδρυση Μελάθρου Αγωνιστών έχει ήδη ριφθεί. Σωματεία, οργανώσεις, εταιρείες, άτομα, οργανισμοί ήταν έτοιμοι να προσφέρουν υλικά, ηθικά ή με υπηρεσίες.

Στις 10 Μαρτίου 1989 εξαγγέλθηκε από το ΣΑΠΕΛ η δημιουργία Στέγης Ηλικιωμένων Αγωνιστών, ενός ιδρύματος στο οποίο θα παρεχόταν ιατρική φροντίδα, περίθαλψη και αξιοπρεπής διαβίωση στα τελευταία στάδια της ζωής των ενοίκων του ιδρύματος. Στη συνέχεια η Στέγη Ευγηρίας μετονομάσθηκε σε Μέλαθρον Ευγηρίας και ενεγράφη ως φιλανθρωπικό ίδρυμα. Το ίδιο έτος, στις 16 Ιανουαρίου 1991, εξελέγη από τα εγγεγραμμένα Μέλη του Μελάθρου, Διοικούσα Επιτροπή.

Για την ανέγερση του Μελάθρου  δωρίσθηκαν από την Ιερά Αρχιεπισκοπή δύο οικόπεδα σε περιοχή βόρεια της Αγίας Φυλάξεως, επί της Λαϊκής Λευκοθέας όπου σήμερα βρίσκεται ο Ιερός Ναός του Αγίου Φανουρίου και το Λύκειο Αγίας Φυλάξεως. Στη συνέχεια όμως η Ιερά Αρχιεπισκοπή, αντιλαμβανόμενη την πολυμορφία της προγραμματιζόμενης προσφοράς, αποφάσισε να εκμισθώσει έκταση γης 5½ στρεμμάτων, επί του κυρίου δρόμου Λεμεσού-Παλώδιας, στις νότιες παρυφές της κοινότητας. Αργότερα, το Διοικητικό Συμβούλιο του Μελάθρου, βλέποντας την ανάγκη ανέγερσης εκκλησίας, προέβη στην αγορά γης 2½ στρεμμάτων, συνεχόμενης της ήδη παραχωρηθείσας από την Ιερά Αρχιεπισκοπή.